Νέος νόμος για την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς – προστασία και ενίσχυση ελληνόφωνου τραγουδιού και νέων ηχογραφημάτων
Ψηφίστηκε σήμερα, 17/04, στην Ολομέλεια της Βουλής το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Πολιτισμού με τίτλο «Μέτρα για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού και των ηχογραφημάτων νέων δημιουργών ή καλλιτεχνών, καθώς και την προστασία και διάχυση της ελληνικής γλώσσας, στο πλαίσιο της διαφύλαξης και ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς – Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της εμπορικής πολιτικής του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων και λοιπές διατάξεις των Υπουργείων Πολιτισμού και Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού».
Στο Μέρος Α΄, κεφάλαιο Γ του νέου νόμου -ο οποίος ακολουθεί, όπως αναφέρεται και στην οικεία αιτιολογική έκθεση, την τάση διαφόρων κρατών-μελών της ΕΕ (Γαλλία, Ισπανία, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Σλοβακία), τα οποία έχουν θεσπίσει μέτρα για την αύξηση της μετάδοσης μουσικών έργων στην εθνική τους γλώσσα-, εισάγονται, μεταξύ άλλων, μέτρα για την ενίσχυση του πλαισίου προστασίας και προώθησης του ελληνόφωνου τραγουδιού αλλά και των νέων ηχογραφημάτων και την προστασία και διάχυση της ελληνικής γλώσσας.
Ως ελληνόφωνο τραγούδι, το οποίο καλείται να προασπίσει ο νέος νόμος, ορίζεται:
α) το μουσικό έργο που συντίθεται από μουσική και στίχο, εφόσον το ήμισυ τουλάχιστον της διάρκειάς του καταλαμβάνεται από κείμενο στην ελληνική γλώσσα,
β) η ορχηστρική μουσική απόδοση του ως άνω υπό α) αναφερόμενου έργου και
γ) τα μουσικά έργα χωρίς στίχο, που έχουν ηχογραφηθεί στην ελληνική επικράτεια.
Ως νέα ηχογραφήματα ορίζονται τα ηχογραφήματα ελληνόφωνου τραγουδιού που ενσωματώνουν νέα μουσικά έργα, των οποίων η πρώτη κυκλοφορία ή παρουσίαση ή διάθεση ή κατ’ αίτηση διάθεση στο κοινό έλαχε χώρα έως ένα (1) έτος πριν από τη ραδιοφωνική μετάδοσή τους.
Τα μέτρα που εισάγει ο νέος νόμος κυμαίνονται από την παροχή συγκεκριμένων κινήτρων για την αύξηση του ποσοστού μετάδοσης ελληνόφωνου τραγουδιού ή νέων ηχογραφημάτων, έως τη θέσπιση συγκεκριμένων υποχρεώσεων δημόσιας εκτέλεσης ελληνόφωνου τραγουδιού, σύμφωνα με τα ειδικότερα προβλεπόμενα κατωτέρω.
Πρώτη κατηγορία μέτρων – Παροχή κινήτρων για τη μετάδοση ελληνόφωνου τραγουδιού ή νέων ηχογραφημάτων
Αρχικά, δυνάμει του άρθρου 7, παρέχονται έμμεσα οικονομικά κίνητρα (αύξηση ανώτατου επιτρεπόμενου διαφημιστικού χρόνου) σε ραδιοφωνικούς σταθμούς (ενημερωτικούς και μη), περιλαμβανομένων και των ραδιοφωνικών σταθμών της ΕΡΤ Α.Ε., σε περίπτωση αύξησης του χρόνου μετάδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών ή νέων ηχογραφημάτων, σύμφωνα με τις κατωτέρω διακρίσεις:
α) Κίνητρο που αφορά σε ραδιοφωνικούς σταθμούς (ενημερωτικούς και μη), οι οποίοι περιλαμβάνονται στο οικείο μητρώο του ΕΣΡ και μεταδίδουν μερικώς ξενόγλωσσο μουσικό ρεπερτόριο: Προσαύξηση 5% του ανώτατου επιτρεπόμενου χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων, εφόσον αυξήσουν τα ποσοστά μετάδοσης ελληνόφωνου τραγουδιού κατά ποσοστό 15% , σε σχέση με τα ποσοστά που μετέδωσαν κατά το έτος 2023. Η προσαύξηση στον ανώτατο επιτρεπόμενο χρόνο μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων παρέχεται για όσο καιρό διατηρείται η αύξηση του ποσοστού μετάδοσης των οικείων έργων σε σχέση με το 2023.
β) Κίνητρο που αφορά στους ραδιοφωνικούς σταθμούς (ενημερωτικούς και μη), οι οποίοι περιλαμβάνονται στο οικείο μητρώο του ΕΣΡ και μεταδίδουν ξενόγλωσσο μουσικό ρεπερτόριο, κατά ποσοστό 95% και άνω, επί του συνόλου των μεταδιδόμενων μουσικών έργων: Προσαύξηση του επιτρεπόμενου ανώτατου χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων, εφόσον αυξήσουν τα ποσοστά μετάδοσης ελληνόφωνου τραγουδιού, με βάση το κατωτέρω:
Ποσοστό μετάδοσης ελληνόφωνου τραγουδιού επί του συνόλου των μεταδιδόμενων μουσικών έργων :
1) 15,01% έως 25% = ποσοστό αύξησης 10%
2) 25,1% έως 40% = ποσοστό αύξησης 20%
3) 40,1% και άνω = ποσοστό αύξησης 30%
γ) Κίνητρο που αφορά στους ραδιοφωνικούς σταθμούς (ενημερωτικούς και μη), οι οποίοι περιλαμβάνονται στο οικείο μητρώο του ΕΣΡ και μεταδίδουν ελληνόφωνο μουσικό ρεπερτόριο κατά ποσοστό 95% και άνω, επί του συνόλου των μεταδιδόμενων μουσικών έργων: Προσαύξηση του επιτρεπόμενου ανώτατου χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων, με βάση τον κατωτέρω πίνακα, εφόσον επιτυγχάνουν τα ποσοστά μετάδοσης νέων ηχογραφημάτων σε ώρες μεγάλης ακροαματικότητας, δηλαδή σε ώρες 6:00 έως 22:30, με βάση το κατωτέρω:
Ποσοστό μετάδοσης νέων ηχογραφημάτων επί του συνόλου των μεταδιδόμενων έργων:
1) 10% = ποσοστό αύξησης 10%
2) 15% = ποσοστό αύξησης 20%
3) 15,1% και άνω = ποσοστό αύξησης 30%
Προς επιβεβαίωση επίτευξης των ως άνω αυξήσεων μετάδοσης, οι οικείοι ρ/σ οφείλουν να υποβάλουν στο ΕΣΡ σχετικές βεβαιώσεις, κατά τα προβλεπόμενα στο νόμο χρονικά διαστήματα, εκδιδόμενες από τους αρμόδιους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης.
Δεύτερη κατηγορία μέτρων – Υποχρέωση δημόσιας εκτέλεσης συγκεκριμένου ποσοστού ελληνόφωνης μουσικής σε συγκεκριμένους χώρους
Περαιτέρω, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 8, 9, 10 και 11 του νέου νόμου, εφόσον εκτελείται δημόσια μουσική σε:
α) κοινόχρηστους χώρους:
- ξενοδοχείων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων (αποκλειστικά σε χώρους εισόδου, υποδοχής αυτών και ανελκυστήρων – εξαιρούνται τα ξενοδοχεία και τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα, στα οποία, για τεχνικούς λόγους, η δημόσια εκτέλεση λαμβάνει χώρα ενιαία από μία πηγή ήχου και σε άλλους κοινόχρηστους χώρους, πλην των ως άνω αναφερόμενων),
- εμπορικών κέντρων (αποκλειστικά σε χώρους στάθμευσης, διαδρόμους και λοιπούς χώρους παραμονής των επισκεπτών, εξαιρουμένων των εμπορικών καταστημάτων και των λοιπών αυτοτελών επιχειρήσεων που λειτουργούν εντός αυτών),
- καζίνο (αποκλειστικά σε χώρους υποδοχής και αναμονής των πελατών),
- μέσων μαζικής μεταφοράς (αποκλειστικά σε χώρους των σταθμών και σε αποβάθρες επιβίβασης και αποβίβασης επιβατών του μετρό, των τρένων και των ηλεκτρικών σιδηροδρόμων), καθώς και σε
β) χώρους αναμονής επιβατών:
- αερολιμένων και λιμανιών (αποκλειστικά σε στεγασμένους χώρους που προορίζονται για την αναμονή των επιβατών προ της επιβίβασης αυτών σε αεροπλάνα και πλοία, αντίστοιχα),
θεσπίζεται η υποχρέωση, ώστε ένα ελάχιστο ποσοστό 40% επί των εκτελούμενων μουσικών έργων να αποτελείται από ελληνόφωνα τραγούδια, ενώ προς διασφάλιση εφαρμογής του παρόντος μέτρου, θα πρέπει οι έχοντες την εκμετάλλευση των ως άνω χώρων να υποβάλλουν εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου κάθε ημερολογιακού εξαμήνου στους αρμόδιους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης και στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας μορφότυπο, δηλ. καταλόγους της μουσικής που θα εκτελείται, από τους οποίους προκύπτει η τήρηση της ως άνω υποχρέωσης.
Κυρώσεις: Στο άρθρο 14 του νέου νόμου προβλέπεται η χορήγηση εύλογης δίμηνης προθεσμίας προς συμμόρφωση με τις σχετικές ως άνω αναφερόμενες υποχρεώσεις και, εν συνεχεία, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης εντός της ταχθείσας προθεσμίας, προβλέπεται η επιβολή διοικητικών προστίμων, τα οποία κυμαίνονται από 1.000 € έως 10.000 €, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, η οποία αξιολογείται βάσει διαφορετικών, ανά περίπτωση, κριτηρίων.
Τρίτη κατηγορία μέτρων – Καθιέρωση δυνητικής αξιολόγησης των οπτικοακουστικών παραγωγών, τηλεοπτικών ή κινηματογραφικών, σύμφωνα με τους κανόνες και τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας των εκάστοτε καθεστώτων ενίσχυσης ή χρηματοδοτικών εργαλείων του Ελληνικού Δημοσίου.
Η διάταξη του άρθρου 12 αφορά σε όλες τις οπτικοακουστικές παραγωγές, τηλεοπτικές ή κινηματογραφικές παντός είδους (μυθοπλασίας, δημιουργικής τεκμηρίωσης, κινούμενου σχεδίου). Για την ενεργοποίηση της διάταξης αυτής -η αρχική διατύπωση της οποίας προκάλεσε σφοδρότατη κριτική, καθώς καθιέρωνε ανεδαφική υποχρέωση ενσωμάτωσης συγκεκριμένου ποσοστού ελληνόφωνου τραγουδιού σε οπτικοακουστικές παραγωγές- απαιτείται η έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Πολιτισμού και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού. Η εν λόγω ΚΥΑ θα καθορίζει ένα ελάχιστο ποσοστό ελληνόφωνου τραγουδιού ή ορχηστικής μουσικής απόδοσης ελληνόφωνου τραγουδιού ή μουσικά έργα χωρίς στίχο ή με στίχο σε γλώσσα κράτους μέλους της ΕΕ, τα οποία ηχογραφούνται στην Ελλάδα, το οποίο εφόσον ενσωματωθεί στη μουσική επένδυση μίας οπτικοακουστικής παραγωγής, η τελευταία -θα δύναται να αξιολογηθεί για τον λόγο αυτόν, σύμφωνα με τους κανόνες και τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας των εκάστοτε καθεστώτων ενίσχυσης ή χρηματοδοτικών εργαλείων του Ελληνικού Δημοσίου, τα οποία λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014.
Δημιουργία Ηλεκτρονικής Βάσης Δεδομένων Ελληνόφωνου Τραγουδιού
Τέλος, για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των ως άνω μέτρων, θεσπίζεται με το άρθρο 13 η δημιουργία ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων ελληνόφωνου τραγουδιού, ορχηστρικής μουσικής απόδοσης ελληνόφωνου τραγουδιού και ορχηστρικής μουσικής Ελλήνων δημιουργών και ηχογραφημάτων που έχουν ηχογραφηθεί στην ελληνική επικράτεια και η δημιουργία διαδικτυακής εφαρμογής για την πρόσβαση στην ως άνω πλατφόρμα, οι οποίες θα αναρτηθούν στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού. Μέσω της εν λόγω διαδικτυακής εφαρμογής θα εκδίδεται και το σύνολο των μορφοτύπων που απαιτούνται για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων γνωστοποίησης που έχουν οι επιχειρήσεις επί των οποίων εφαρμόζεται η υποχρέωση δημόσιας εκτέλεσης συγκεκριμένου ποσοστού ελληνόφωνου τραγουδιού.
Οι σχετικές διατάξεις των άρθρων 7 έως 11 τίθενται σε ισχύ από 1.7.2024.
Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την εταίρο και επικεφαλής του τμήματος Διανοητικής Ιδιοκτησίας της εταιρίας μας, Πηγή Κωνσταντίνου.
